ODTÜ Kuzey Kıbrıs Kampüsü- Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Programı öğretim üyesi Doç. Dr. Aslı Bugay; 12 ilde, 3 bin 235 üniversite öğrencisiyle “kadına yönelik tutum” araştırması gerçekleştirdi. “Üniversite Öğrencilerinde Kadına Yönelik Tutumun Nedenleri” başlıklı araştırma, Koç Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (KOÇ-KAM) Proje Ödülü’nün sahibi oldu.
12 ildeki üniversitelerde yapılan araştırmaya, 985’i erkek, toplam 3235 üniversite öğrencisi katıldı ve araştırmanın tamamı öğrencilerle yüz yüze görüşülerek gerçekleştirildi.
İşte çarpıcı sonuçlar doğuran araştırmadan dikkat çeken 12 başlık.
● Araştırmaya katılan her 100 erkek üniversite öğrencisinden 64’ü, kadınların hak ve özgürlükleri ile ilgili endişelenmek yerine; daha iyi bir anne ve eş olmayı önemsemesini istiyor.
● Erkek öğrenciler, kadın çalışıyorsa ev işlerini paylaşma fikrine de % 65,8 oranıyla “hayır” diyorlar.
● Kadına yönelik tutum puanlarının en yüksek olduğu üniversite Ege Üniversitesi, en düşük olduğu üniversite ise Atatürk Üniversitesi.
Bu detaylı araştırmanın sonuçları, üniversite öğrencilerinin Türkiye’nin batısına gittikçe daha eşitlikçi; doğuya doğru gittikçe ise daha geleneksel ve hiyerarşik tutumlar sergilediğini ortaya koyuyor. En büyük tutum farkı ise İzmir ve Erzurum arasında.
● Araştırmaya göre, üniversite son sınıf öğrencileri; okula yeni başlayanlardan daha özgürlükçü ve eşitlikçi bir tutum sergiliyor.
939 üniversite son sınıf öğrencisinin kadına yönelik tutumu, okula yeni başlayan ve ankete katılan 725 birinci sınıf öğrencisine göre daha özgürlükçü ve eşitlikçi.
● “Kadın çalışıyorsa erkeğin de evde bulaşık çamaşır yıkama gibi işleri paylaşması gerekir mi?”
2 bin 250 kız öğrencinin % 66,4’ü bu soruya “evet”, % 33,6’sı ise “hayır” cevabını verdi.
985 erkek öğrencinin % 34,2’si bu soruya “evet”, % 65,8’i ise “hayır” dedi.
Her 100 üniversite 1. sınıf öğrencisinden 46’sı bu soruda “evet”, % 54’ü “hayır”; son sınıf öğrencilerinin % 62’si “evet”, % 38’i “hayır” seçeneğini işaretledi.
● “Kadın, erkek gibi evlenme teklif edebilir mi?”
Araştırmanın sonuçlarına göre, kız öğrenciler bu konuya erkeklerden daha geleneksel bakıyor. Bu soruya kız öğrencilerin % 34,4’ü “evet”, % 65,6’sı “hayır” yanıtını verdi.
Bu soruya hayır yanıtı veren erkek öğrencilerin oranı % 55,5, “evet” diyenlerin oranı % 44,5 oldu.
● “Kadınlar, hak ve özgürlükleri ile ilgili endişe etmeyi bırakıp, daha iyi bir eş ve anne olmayı önemsemeli mi?”
Bu soruya, kız öğrencilerin % 46’sı “evet”, % 54’ü “hayır” yanıtını verdi.
Aynı soruya, her 100 erkek öğrenciden % 64’ü “evet”, % 36’sı ise “hayır” dedi.
● “Kadınlar iş yerinde erkeklerle aynı haklara sahip olmalı mı?”
Sadece evet ve hayır şıkları yer alan araştırmaya katılan 100 kız öğrenciden 82’si, bu soruya “evet”, 18’i ise “hayır” yanıtını verdi.
Bu soruya evet diyen erkeklerin oranı % 63, bunun tersini düşünenlerin oranı ise % 37 oldu.
Ayrıca sonuçlardan hareketle, son sınıf öğrencilerinin mezun olunca daha eşit koşullarda çalışmak istediği tespiti yapıldı.
● “Bir kadın erkeğin gittiği her yere gidebilir ya da bir erkekle aynı davranışlarda bulunabilir mi?”
Kız öğrencilerin % 75’i bu soruya “evet” derken; erkek öğrencilerde bu oran % 44’te kaldı.
● “Bir kadının tren kondüktörü olması, bir erkeğin çorap söküğü dikmesi kadar saçma mı?”
Bu soruya kız öğrencilerin % 41’i “evet”, % 59’u “hayır” dedi.
Araştırmaya katılan 100 erkek öğrenciden 75’i bu soruya “evet” yanıtını verdi.
● “Çocuk yetiştirme konusunda babalar annelerden daha fazla söz hakkına sahip olmalı.”
Bu görüşe katılan kız öğrencilerin oranı % 23, erkek öğrencilerin oranı % 44 oldu.
● “İşe alım ve terfilerde erkeklere öncelik verilmeli mi?”
Bu soruya her 100 kız öğrenciden 14’ü “evet” derken; erkek öğrencilerin % 40’ı da bu görüşü destekledi.
Doç. Dr. Aslı Bugay, araştırmayla ilgili olarak; özellikle
– 12 ilden toplanan verilerde Batı ile Doğu arasındaki anlamlı farka,
– Kadınların her soruda daha eşitlikçi haklar istediğine,
– 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarındaki büyük değişime dikkat çekti.
Ayrıca:
“Üniversite okumak, kadının hak ve özgürlüklerine yönelik tutumda, eşitlikçi anlamda olumlu etki gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
