Varlığıyla ilham veren ve başarılarıyla ilklerin sahibi olan kadınların hikayelerine yer verdiğimiz “O Kadın” kategorimizde bugün, çok ama çok özel zanaat sanatçısı; Chiara Vigo var.
Kendisi, dünyanın tek deniz ipeği dokumacısı. Deniz ipeğini daha önce duymamış olabilirsiniz; ancak bu özel malzemenin geçmişi aslında çok eskilere dayanıyor. 5000 yıl önce Mezopotamyalı kadınlar, deniz ipeğini kralların kaftanlarını işlemek için kullanıyorlardı. Ayrıca Rosetta Taşı ve Eski Ahit’te de deniz ipeğinden söz edildiği biliniyor. O zamandan beri nesilden nesile aktarılan gizli nakış bilgileriyle bugüne kadar ulaşmayı başaran deniz ipeği, şu an dünya üzerinde sadece tek bir kişi tarafından biliniyor. O da, 62 yaşındaki İtalyan kadın Chiara Vigo.
62 yaşındaki Chiara Vigo isimli İtalyan kadın, dünyadaki deniz ipeği toplamayı, eğirip boyamayı ve işlemeyi bilen tek insan.
Chiara, dünyada en çok aranan maddelerden biri olan deniz ipeğini bulmak için, her bahar gecenin karanlığında Sant’Antioco adası kıyılarında duasını okuyor ve denize dalıyor.
15 metre derinlikteki mağaralara ulaşıyor ve bir midye türü olan deniztarağının kabuğunda çıkan ince püskülleri bıçak yardımıyla dikkatlice kazıyor. İşte bu püsküller, deniz ipeği olarak biliniyor.
Chiara’nın daldığı mağaraları kimse bilmiyor. Çünkü bu bilgi, anne tarafındaki kadınlar tarafından tam 24 kuşak boyunca gizli tutulmuş.
Deniz ipeğini bulup çıkarmak da, bu ipekle dokuma ve nakış işlemek de inanılmaz zahmetli bir süreç. Chiara’nın, sadece 30 gramlık deniz ipeği elde etmek için tam 100 kez denize dalması gerekiyor.
Deniz ipeği, midye tarafından salgılanan sıvı ile tuzlu suyun temas edip keratine dönüşmesinden oluşuyor. Bu özel malzeme toplandıktan sonra temizleniyor ve eğirilerek iplik haline getiriliyor.
İşte Chiara bu özel ipekten muhteşem desenler yaratıyor ve bu desenler güneşe tutulduğunda tıpkı bir altın gibi parlıyor.
Deniz ipeği toplama ve nakış teknikleri konusundaki sırları tam 1000 yıldır nesilden nesile aktaran bir ailenin kızı olan Chiara’nın bu iş için tek odalı bir atölyesi var. Burada yaptığı bu el emeği nakışları yeni evlilere, vaftiz töreni olan çocuklara hediye ediyor.
Çünkü deniz ipeği sadece hediye edilebiliyor. Chiara, bunun nedenini, “Deniz ipeği nakışları sadece bana değil, herkese ait. Onları satmak güneşten ve denizdeki gelgitlerden kar etmeye çalışmak gibi olur” diyerek açıklıyor.
Öyle ki, bir keresinde, Chiara’nın “Kadınların Aslanı” adını verdiği bir eserini, Japon bir iş adamı 2,5 milyon Euro’ya satın almak istemiş. Ama Chiara, “deniz yemini”ni bozmamış ve bu teklifi net bir dille reddederek işlemesi 4 yıl süren bu eserini kadınlara adadığını söylemiş!
Chiara, bu çok özel ve gizli işi kızı Maddalena’ya da öğretmiş. Ancak kızı bunu yapmak istemiyor ve eğer yapmazsa, Chiara’dan sonra dünyada deniz ipeği nakışını bilen tek bir kişi bile kalmamış olacak. Yani bu zanaat, üzücü bir şekilde sona erecek.
62 yaşındaki deniz ipeği nakışçısı ise, “Bu işin sırları benimle birlikte mezara gidebilir. Ama deniz ipeği var olmaya devam edecek” diyor.
Chiara’nın yaşadığı yerdeki belediye, dünyanın tek deniz ipeği müzesini, binanın elektrik kurallarına uymadığını gerekçe göstererek 2005 yılında kapatmış. Ancak asıl nedeni, belediyenin müzeye girişleri paralı yapmak ve Chiara’dan da nakış formüllerini açıklamasını istemesi imiş. Chiara ise, bu özel mirası korumak konusunda kesin kararlı.
“Bu kutsal yemini nefes aldığım sürece tırnaklarımla koruyacağım.”
