Varlığıyla herkese ilham olan kadınların öyküleri ve başarı hikayelerine yer verdiğimiz O Kadın kategorimizde bugün, ülkecek hepimizi gururlandıran bir bilim insanı var: Berna Sözen.
Tanıştıralım; Berna Sözen, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Ana Bilim Dalı’nda Araştırma Görevlisi olarak çalışan bir bilim insanı.
Hepimizi gururlandıran gelişme ise şu: Berna Sözen’in baş araştırmacısı olduğu yapay embriyo çalışması, mensupları arasında birçok Nobel ödülü sahibinin bulunduğu Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından derlenen ‘geçen yılın bilimde çığır açan 10 gelişmesi’ arasında yer aldı.
MIT’in listesinde tıp alanından sadece kendilerinin bulunduğunu söyleyen Sözen, yürüttükleri bu önemli çalışmanın bilimsel çevreler tarafından tarihi bir buluş olarak nitelendirildiğini belirtti.
Sözen ayrıca, yapay embriyo çalışmasının insan gelişiminin kritik aşamalarındaki önemli olayların incelenmesine izin vereceğini; gelişimin nasıl gerçekleştiğini bilmenin ise kadınların düşük yapma nedeninin anlaşılmasını sağlayacağını söyledi.
“Çalışmayı Cambridge Üniversitesi’nde yürütüyoruz. İlk aşamada kök hücrelerden yapay fare embriyonu üretmeyi başarmıştık. Şimdi bu çalışma geliştiriliyor. MIT’nin listesinde tıp alanından sadece biz varız. Bu da hayli dikkat çektiğimizi gösteriyor. Çalışmamız bilimsel çevreler tarafından tarihi bir buluş olarak nitelendi. Biz iki kök hücre türü arasında önemli bir iletişim kurulduğunu keşfettik. Bir bakıma, hücreler birbirlerine embriyonun neresinde yer alacaklarını söylüyorlar. Bu, insan embriyonları üzerinde çalışmak zorunda kalmadan insan gelişiminin kritik aşamalarındaki önemli olayları incelememize izin verecek. Gelişimin normal olarak nasıl gerçekleştiğini bilmek, embriyon gelişiminde neden sıklıkla hata yaşandığını, kadınların neden düşük yaptığını anlamamızı sağlayacak. Çalışmamız pek çok dogmatik bilgiyi değiştirebilir ve insan gelişiminin temellerini anlamaya yönelik yeni bir bakış açısı kazandırabilir.”
“Tüm bu çalışmalar, kısırlık tedavisinde önemli bir dönüm noktası olabilir.”
“Çalışmamızın ilk aşamasında iki doku kullanmıştık. Üçüncü dokuyu ise jelle taklit edebildik. Şu an da ise üçüncü doku da tamamlandı. Yani elimizde gerçek bir embriyonun birebir kopyası var. Hatta bu embriyonu fare rahmine nakletmeye (transplantasyon) çalışıyoruz. Bu çalışma gelecekte yumurta ve sperme olan ihtiyacımızı ortadan kaldırabilir ve kısırlığa sadece kök hücre kaynaklı bir çözüm bulabilir.”
Berna Sözen ve ekibinin yürüttüğü bu önemli çalışma, doğal olarak dünya basınında da büyük yankı uyandırdı. BBC, Independent, Guardian gibi ünlü basın kuruluşları, bu gelişmeye manşetlerinde yer verdi.
Biz de konuyla ilgili “Böyle uluslararası bir çalışmada ülkemi temsil ettiğim için gururluyum” diyen ve başarısıyla göğsümüzü kabartan bilim insanı Berna Sözen’i gönülden tebrik ediyor, başarılarının devamını diliyoruz. 👏
Listemizi beğenmeyi ve paylaşmayı unutmayın!